Door: Gwen Rochat
Het is een ervaring waar de gemiddelde Nederlander nog van kan leren: de bewoners van het azc in Luttelgeest zijn de beste gastheren die je je kan wensen. De Open Dag van het azc op 28 september is dan ook een interessante ervaring én een lesje in gastvrijheid.
Een spontane lunch
De grote schaal op tafel is beladen met gekleurde rijst, kippenbouten en gekruide aardappelen. Een Arabisch gerecht waarvan ik de naam meteen vergeet nadat die genoemd wordt. Daarnaast nog meer schalen, eveneens beladen met exotisch eten. Hani, mijn enthousiaste gids en bewoner van het azc, komt de keuken uitvliegen met nog meer schalen vol eten. Hup, de tafel moet opnieuw ingedeeld worden om ruimte te maken. Pas een halfuur later zitten we allemaal op onze uitklapstoeltjes aan tafel: zeven bezoekers en acht bewoners.
Na afloop van deze ‘lunch’, die om 4 uur ’s middags plaatsvindt, krijgen we thee en taart. Meer mensen komen binnenlopen, gevonden en uitgenodigd door Hani om te vieren dat hij een verblijfvergunning voor de komende vijf jaar heeft gekregen. “Holland give me fire and a chance to live again”, staat er in krullende letters op de taart die we eten.
Het centrum
Het asielzoekerscentrum in Luttelgeest is een van de eersten die gebouwd zijn in Nederland. Rond 1987 is hier de bouw begonnen en door de jaren heen is het complex uitgebreid. Tegenwoordig is er plek voor duizend asielzoekers, die gemiddeld met zes tot acht personen in een woning verblijven. Op het complex zijn er woningen voor alleen mannen of alleen vrouwen, maar ook voor homoseksuelen of lesbiennes. Bovendien mogen gezinnen of stellen bij elkaar in een woning verblijven.
Met het organiseren van open dagen bij azc’s wil COA – dit staat voor Centraal Orgaan opvang Asielzoekers - ontmoetingen tussen azc-bewoners en Nederlanders stimuleren.
Steeds meer bezoekers
Ondanks het slechte weer is de Open Dag een succes: er komen ongeveer 200 bezoekers. Dit aantal neemt de afgelopen jaren gestaag toe. Dit wordt tijdens onze ‘lunch’ besproken. “Elk jaar komen er meer mensen”, zegt een van de mannen aan tafel. Hij heeft het gevoel dat mensen een steeds positievere houding ten opzichte van asielzoekers krijgen.
Een van de bezoekers van de Open Dag is Tony van Leeuwen, 26 jaar oud. Samen met zijn vriendin besloot hij vandaag te komen kijken op het azc. “In de media hoor je heel veel over bootvluchtelingen en in wat rechtsere media hoor je veel over kans migranten en over mensen die hier komen om onze banen af te nemen”, vertelt Tony. “Ik ben zelf niet zo negatief ingesteld en ik denk dat we de vluchtelingen die naar Nederland komen om een nieuw bestaan op te starten daarbij zo goed mogelijk moeten helpen.”
Voor de Open Dag wist Lynn Rochat, 23 jaar oud, niet zo goed wat ze van asielzoekers vond. “Ik had denk ik een beetje een negatief beeld van asielzoekers omdat ik veel negatieve dingen in het nieuws zie. Dat heeft mijn mening wel een beetje beïnvloed.” Lynn geeft aan dat haar beeld van asielzoekers na de Open Dag is veranderd. “Ze waren heel gastvrij en vriendelijk.”
W! Welcome app
Het valt me op dat de meeste bezoekers van de Open Dag op een of meerdere manieren verbonden zijn met het azc. Zo zijn er onder andere mensen die werkzaam zijn bij COA of VluchtelingenWerk, maar ook mensen die al bevriend zijn met enkele bewoners. Zo komen er een paar vrienden van Hani op bezoek bij hem vandaag. Hani heeft hen ontmoet via de W! Welcome app van Open Embassy. Dit is een app die zowel migranten als mensen van de lokale bevolking kunnen gebruiken om met elkaar in contact te komen en op die manier integratie te bevorderen. Toch heeft Hani nog niet veel mensen die in de buurt wonen via deze app ontmoet. “De meesten komen uit steden als Amsterdam”, vertelt hij. Hij hoopt dat de app snel populairder wordt zodat hij meer lokale bewoners kan ontmoeten.
Leven op het azc
Hani is een van de duizend asielzoekers op het azc in Luttelgeest. Vol enthousiasme vertelt hij over de activiteiten die georganiseerd worden (van kickboksen en breakdance tot taal- en muziekles) en de regels die er zijn. Zo moet iedereen zich op maandagochtend melden bij een punt op het complex. Doe je dat niet, dan krijg je een waarschuwing. Kom je nog eens niet opdagen, dan loop je het gevaar je bed op het azc kwijt te raken. En dan ben je terug bij af. Asielaanvragen zijn langlopende, ingewikkelde procedures die ik, zelfs na een uitgebreide uitleg, nog steeds moeilijk te begrijpen vindt. Daarom krijgen asielzoekers ook hulp van organisaties als Vluchtelingenwerk, die hen helpen de procedures te doorlopen.
Zo gemakkelijk gaat dat nog niet, trouwens. Vaak is er een tolk nodig om te ondersteunen bij het gesprek. Dit zijn vaak vrienden die de Engelse of Nederlandse taal beter spreken, want er zijn weinig vrijwilligers. Ook is er een tekort aan leraren om Nederlands te leren aan de asielzoekers.
Afname asielaanvragen
Eind 2018 zijn er volgens UNCHR 101.837 vluchtelingen in Nederland geteld. UNCHR is een vluchtelingenorganisatie van de VN. Van deze mensen zijn er ruim 12.300 in afwachting van een beslissing op hun asielverzoek. Opvallend is dat het aantal asielaanvragen de afgelopen jaren is afgenomen.
Landelijke Open Dag
Er zijn ruim 11.000 bezoekers naar de landelijke open azc dag gekomen, die dit jaar voor de vijfde keer georganiseerd werd. Maar liefst veertig azc’s in Nederland openden hun deuren. Met het organiseren van open dagen wil COA, het centrale orgaan voor opvang van asielzoekers, ontmoetingen tussen azc-bewoners en Nederlanders stimuleren.
Mo Hersie, ambassadeur van Vluchtelingenwerk Nederland zegt hierover: “Als vluchteling kom je graag in contact met Nederlanders en door gesprekken als die van vandaag krijg je het gevoel erbij te horen.”
Wijze les
Hoewel de Open Dag om vier uur is afgelopen, vertrek ik pas rond half zes. Terwijl ik het terrein afloop zwaai ik gedag naar een van de bewoners, die me een fijne avond wenst. Hij is op weg naar zijn woning, die hij met zes andere mannen deelt. Het verrassendste van de dag was de gastvrijheid van de mensen die ik heb ontmoet. Waar je het je als Nederlander nauwelijks kan voorstellen om onaangekondigd bij iemand aan te kloppen, loopt men hier de deur plat. Qua gastvrijheid kunnen we nog behoorlijk wat leren van de bewoners van het azc.
Wil je de volledige reportage lezen? Deze is te lezen in het magazine van de Nieuwe Nederlander dat binnenkort uitkomt!
Alle foto's zijn met toestemming van COA gemaakt.